Garść informacji o komunikacji

George Bernard Shaw stwierdził, że największym problemem komunikacji jest iluzja, że do niej doszło. Niestety jest to prawda, ponieważ samo przekazanie informacji nie jest jeszcze komunikacją.

Komunikacja jest codziennym elementem naszego życia. Komunikujemy się na różne sposoby – mówimy, piszemy, przekazujemy sygnały niewerbalne. Po co więc zastanawiać się nad komunikacją, skoro jest dla nas niemal jak powietrze? Istnieje różnica między komunikowaniem się a skomunikowaniem się. Nie zawsze to, co chcemy przekazać, jest zrozumiane i istnieje ku temu szereg powodów. Nie zawsze wyrażamy się jasno, bywa, że nie zostajemy wysłuchani – istnieje wiele barier w prawidłowej komunikacji. A brak prawidłowej komunikacji niejednokrotnie prowadzi do konfliktów, zwłaszcza w pracy.

Zapraszam do zapoznania się z artykułem, w którym przedstawiam, czym jest komunikacja i jakie są elementy prawidłowej komunikacji.

Czy wiesz, że …..? Naukowo wokół komunikacji

Początki badań nad komunikacją rozpoczęły się w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku, wówczas zrodziła się samodzielna dyscyplina naukowa - nauka o komunikowaniu. Oparła się ona na dorobku psychologii, biologii, filozofii, socjologii, a także ekonomii. Dziedzina ta szybko zaczęła się rozwijać, a wraz z rozwojem zaczęły przybywać kolejne modele komunikacyjne.

Jednym z pierwszych i zarazem najbardziej popularnych modeli był model Harolda Lasswella, opracowany w 1948 r. Przedstawiał on komunikację jako zjawisko jednokierunkowe, które ma funkcję perswazyjną – chodziło o wpływ na odbiorcę, bez uwzględnienia informacji zwrotnej, którą odbiorca przekazuje. Model ten odzwierciedlał komunikację jednostronną, skierowaną do kogoś, np. była to komunikacja wykładowcy, który chce przekazać wiedzę swoim słuchaczom, ale bez odzewu słuchaczy.

Kolejnym z wielu powstających modeli był model komunikacji Wilbura Schramma, który w swojej pierwszej wersji zakładał odnalezienie wspólnego obszaru doświadczenia, czyli wspólnych idei i wiedzy. Autor rozwinął swój model poprzez stwierdzenie, że komunikacja nie ma charakteru linearnego, a uczestnik komunikacji jest jednocześnie odbiorcą i nadawcą przekazu. W ten sposób, nauka o komunikacji postawiła nacisk na rozumienie komunikacji jako zjawiska opierającego się na wzajemności, nie tylko na linearności procesu.

Komunikacja ma dwie strony

Przyjmuje się, że komunikacja to proces, w którym nadawca i odbiorca dążą do porozumienia za pośrednictwem przekazów. Przekazywane są zarówno znaki werbalne, jak i znaki niewerbalne. Znaki zostają zakodowane, by odbiorca mógł je odkodować. Odpowiedź na przekazany komunikat to sprzężenie zwrotne.

Gdy rozmawiamy przez telefon, pojawiający się szum skutecznie uniemożliwia nam prawidłowe skomunikowanie się. I właśnie takie przeszkody, też należy brać pod uwagę przy analizie prawidłowej komunikacji. Warunkiem koniecznym komunikacji jest dotarcie przekazu do odbiorcy, a kolejnym etapem jest jego odkodowanie. Choć wydaje się to oczywiste, to często jednak zapominamy o tej podstawowej zasadzie.

Wiedza, umiejętności, postawa. Trójkąt komunikacyjny.

Istnieją trzy elementy, które z psychologicznego punktu widzenia, wpływają na proces komunikacji:

• Wiedza to inaczej informacje, które chcemy przekazać, czyli treść naszej wypowiedzi.
• Umiejętności to sposób przekazywania wiedzy, czyli jak mówimy, np. czy wyraźnie, czy nie, czy szybko, czy wolno, czy po polsku, czy po angielsku.
• Postawa, czyli gotowość do komunikacji i jej prowadzenia, a także gotowość do odpowiedzi i do prowadzenia komunikacji, mimo „szumów” komunikacyjnych.

Jak myślicie, który z tych trzech elementów ma największe znaczenie? Tak, to właśnie postawa ma najważniejsze znaczenie, w sytuacji komunikacyjnej. Bez gotowości do przekazania wiedzy, do komunikacji by nie doszło.

Słynne nieporozumienie – trójkąt Mehrebiana

Komunikujemy się poprzez różne kanały, werbalne i niewerbalne. W nauce o komunikacji zwrócono uwagę na poziomy: werbalny, niewerbalny, parawerbalny i ekstrawerbalny komunikacji.

Poziom werbalny realizuje się poprzez słowa, niewerbalny to mimika, gestykulacja, postawa ciała kontakt wzrokowy. A czym jest komunikacja parawerbalna?

Komunikacja parawerbalna realizuje się poprzez intensywność dźwięku, szybkość mówienia, chrząknięcia itd. Komunikacja ekstrawerbalna natomiast odzwierciedlona jest poprzez kolory, które nosimy, nasz zapach, styl ubioru.

Jaka jest waga każdego z komunikatów? Słynne badania Alberta Mehrebiana wówczas doktora, dziś profesora psychologii Uniwersytetu Kalifornijskiego, nad wyraz często przekręcane, pokazują złotą zasadę 7%-38%-55%. Powszechnie przyjmuje się, że najważniejsze w komunikacji są sygnały niewerbalne i wizualne, jak np. postawa ciała, natomiast do odbiorców najmniej trafiają słowa. Jednak nie jest to prawidłowa interpretacja badania.

Otóż, badacz przeprowadził eksperyment w następujący sposób: wybierał twarze kobiet, które wyrażały lubienie, nielubienie lub neutralność. Wybrał zestaw słów pozytywnych, negatywnych i neutralnych, a także rodzaje kobiecego głosu: pozytywny, negatywny i neutralny. Na tej zasadzie wymieszano je, by stworzyć zestawy niespójnych komunikatów. Oznacza to, że zasada ta znajduje odzwierciedlenie, tylko i wyłączenie w sytuacji, gdy komunikat jest niespójny. Wówczas rzeczywiście dominują gesty i postawa ciała.

Komunikacja, zdaje się być kwestią codzienną i prostą, ale przysparza nam tak wielu problemów, że warto się nad nią pochylić. Tym bardziej w kontekście komunikacji w pracy. Ten artykuł jest wstępem do fascynującego świata komunikacji. Więcej artykułów o komunikacji w pracy niebawem!